Şanzıman Yağı Değiştirilir mi?

Şanzıman yağı değişim periyodu, birçok etkene bağlı olmakla birlikte genellikle 50 bin ila 120 bin kilometre arasındadır. Otomobil üreticileri, aracın türüne göre gerekli yağ değişim süresiyle ilgili bilgileri kullanım kılavuzu gibi belgelere ekler. Dolayısıyla en doğru değişim periyodu üretici firmadan öğrenilebilirken aracın kullanım durumuna bağlı olarak yetkili servisten de şanzıman yağı değişim süresi için öneri alınabilir.

Şanzıman yağı değişimi için gereken süre; aracın markasına, modeline, şanzıman tipine ve kullanım koşullarına bağlı olarak değişir. Özellikle şanzıman tipi ve kullanım koşulu bu noktada çok önemlidir. Çünkü üretici firmalar, benzer sınıftaki araçlar için benzer değişim süresi önerirler. Fakat manuel ve otomatik şanzımanlar yapı olarak birbirlerinden farklı oldukları için yağ değişim zamanları da farklıdır. 

Aracın ortalamanın üzerinde bir yoğunlukta kullanılması, kaza geçirmiş olması veya çeşitli onarımlardan geçmesi gibi kullanım etkileri de zamanından önce yağ değişimi gerektirebilir. Bu tür etkilerden dolayı üretici firmalar sadece kilometre olarak değil, yıl olarak da şanzıman yağı değişim periyodu belirler.

Manuel şanzıman yağ değişim periyodu için üreticiler genellikle 50 bin ila 100 bin kilometrelik dönemler önerirler. Bununla birlikte servislerde yaygın olarak 50 bin veya 60 bin kilometrede bir şanzıman yağı değişimi yapılır. Aracın klasik manuel şanzımanlardan farklı özellikleri yoksa ve üretici tarafından aksi belirtilmiyorsa 60 bin kilometre veya 4 yılda bir yağ değişimi yapmak uygun olabilir. Daha doğru bilgilendirme için üretici veya yetkili servisle iletişime geçmekte fayda vardır.

Otomatik şanzıman yağ değişim periyodu 60 bin ila 120 bin kilometre arasında değişir. Otomatik araçlarda da üreticiden farklı bir öneri gelmediği sürece 60 bin km veya 4 yılda bir şanzıman yağı değiştirilir. Bununla birlikte bazı üreticiler, bazı modeller için 80 bin km veya 8 yılda bir değişim önerir. Olası risklere karşı aracı korumak için maksimum sürelere ulaşmayacak bir değişim periyodu belirlemekte fayda vardır. Ayrıca bu süreçte üretici tarafından hazırlanan kullanıcı kılavuzları referans alınmalıdır. 

Şanzıman yağı değişmezse şanzıman sistemindeki parçalar arasında sürtünmeler meydana gelir. Bu sürtünmelere bağlı olarak parçalar aşınabilir ve bozulabilir. Ayrıca vites geçişleri zorlaşır ve vites geçişi sırasında sürtünme kaynaklı mekanik sesler duyulabilir. 

Şanzıman yağının başlıca amaçları; sürtünmeyi azaltmak, vites geçişlerini kolaylaştırmak ve parçaların verimli çalışmasını sağlamak olsa da parçaları yüksek ısıdan korumak ve soğumaya yardımcı olmak gibi görevleri de vardır. Dolayısıyla ömrü bitmiş şanzıman yağının değiştirilmemesi, motor içerisindeki sıcaklığın sürekli yüksek seviyelerde kalmasına da neden olabilir. 

Çok ısınan ve vites geçişlerinde zorlanan bir aracın performansı düşerken normalden daha fazla yakıt tüketmesi de muhtemeldir. Dolayısıyla şanzıman yağının belirli periyotlarla mutlaka değiştirilmesi gerekir. 

Yanlış şanzıman yağı kullanmak, performans düşüşü ve aşırı ısınma gibi problemlere neden olabilir. Manuel, otomatik ve çift kavramalı (DCT) gibi çeşitli şanzıman tiplerinde farklı özelliklere sahip yağlar kullanılır. Araca uygun olmayan bir yağ kullanıldığında şanzımanın çalışma performansı düşebilir. 

Örneğin kalın yağ gerektiren bir araçta ince yağ kullanıldığında yağ, parçalar arasında yeterince kalmadan akar. Bu da parçaların yeterince yağlanamamasına ve verim kaybı yaşamasına sebebiyet verir. Tam tersi bir durumda yani ince yağ gereken bir araca kalın yağ koyulduğunda pompa çekişinde sıkıntı olur ve parçalar yine yeterince yağlanmaz. 

Bunlara ek olarak her yağ tipinin ısıya dayanıklılık seviyesi de farklıdır. Şanzıman tiplerinin ısınma seviyelerine dayanıklı bir yağın kullanılmaması halinde sıcaklık gereğinden fazla yükselir ve sistemdeki parçalar hasar görebilir.